
صنعت کاغذسازی ایران در سالهای اخیر با رشد ظرفیت تولید و افزایش توان صادراتی، جایگاه خود را در بازارهای منطقهای تقویت کرده است. یکی از محصولات مهم این صنعت، کاغذ فلوتینگ است؛ مادهای کلیدی در تولید ورق و کارتن که در کنار کاغذ تست لاینر و لاینر زنجیره بستهبندی را تکمیل میکند.
این گزارش با رویکردی تحلیلی به بررسی روند صادرات کاغذ فلوتینگ در هفت ماهه نخست سال ۱۴۰۴ میپردازد. ابتدا آمار ماهانه، سپس پراکندگی جغرافیایی صادرات و در نهایت جمعبندی و تحلیل ارائه میشود.
صادرات کاغذ فلوتینگ طی هفت ماه نخست سال ۱۴۰۴ مجموعاً ۳۲٬۳۳۶ تن بوده است. نوسانات ماهانه نشان دهنده تغییرات تقاضا در کشورهای مقصد و همچنین شرایط عرضه داخلی است.
| جدول صادرات ماهانه کاغذ فلوتینگ | |
| ماه | میزان صادرات (تن) |
| فروردین | 6,007 |
| اردیبهشت | 4,698 |
| خرداد | 2,445 |
| تیر | 3,811 |
| مرداد | 3,112 |
| شهریور | 5,249 |
| مهر | 7,014 |
| جمع کل | 32,336 |
فروردین و مهر بیشترین صادرات را دارند، که میتواند ناشی از افزایش سفارشهای ابتدای سال و اوج گرفتن تقاضای فصلی در پاییز باشد.
خرداد کمترین میزان صادرات را ثبت کرده است؛ احتمالاً نتیجه کاهش سفارشات یا محدودیتهای حمل و نقل در آن بازه زمانی.
رشد شهریور و مهر نیز نشان دهنده بازگشت بازارهای مقصد به چرخه خرید پایدار است.

بررسی مقاصد صادراتی نشان میدهد که بازار کاغذ فلوتینگ ایران عمدتا بر کشورهای همسایه متمرکز است؛ کشورهایی که به دلیل توسعه صنایع بستهبندی و نیاز مستمر به مواد اولیه، به واردات پایدار این محصول وابستهاند. نزدیکی جغرافیایی، سهولت حمل و نقل و توافقهای تجاری موجود، زمینه را برای تقویت روابط صادراتی فراهم کرده و موجب شده تولیدکنندگان ایرانی در این بازارها جایگاهی ثابت و قابل اعتماد پیدا کنند. علاوه بر مزیتهای لجستیکی، کیفیت مناسب و ثبات عرضه نیز از عوامل مهمی است که باعث شده بازارهای منطقه، ایران را به عنوان یکی از تامینکنندگان اصلی کاغذهای بستهبندی انتخاب کنند.
| جدول صادرات بر اساس کشور مقصد | |
| کشور مقصد | میزان صادرات (تن) |
| افغانستان | 13,440 |
| جمهوری آذربایجان | 382 |
| عراق | 18,285 |
| سایر کشورها | 228 |
| جمع کل | 32,336 |
عراق با بیش از ۱۸ هزار تن، بزرگترین وارد کننده کاغذ فلوتینگ ایران در ۷ ماهه ۱۴۰۴ بوده است.
افغانستان در رتبه دوم و سهمی قابل توجه دارد، که نشان دهنده وابستگی مستمر صنایع بستهبندی این کشور به تولیدکنندگان ایرانی است.
صادرات به جمهوری آذربایجان و «سایر کشورها» سهم کمتری دارد، اما همچنان برای توسعه بازارهای جدید اهمیت راهبردی دارد.

بازارهای منطقهای به ویژه در حوزه بستهبندی و کارتنسازی، همواره به دنبال تامین موادی هستند که علاوه بر کیفیت، از نظر اقتصادی نیز برای آنها مقرون به صرفه باشد. کاغذ فلوتینگ ایران طی سالهای اخیر به دلیل مجموعهای از عوامل ساختاری، فنی و تجاری، جایگاه ویژهای در این بازارها پیدا کرده است. مهمترین دلایل این توجه عبارتند از:
نزدیکی ایران به کشورهایی که عمدتا مصرف کننده کاغذهای بسته بندی هستند، مزیت رقابتی قابل توجهی ایجاد کرده است. کوتاه بودن مسیرهای حمل و نقل زمینی و زمان تحویل، منجر به کاهش هزینه ارسال، کاهش ریسک آسیبدیدگی و سرعت بیشتر در تامین سفارشها میشود. این عامل برای صنایع بستهبندی که نیاز به تامین سریع و مستمر دارند، امتیازی تعیین کننده است.
کارخانجات تولید کاغذ در ایران طی سالهای اخیر با سرمایه گذاری در نوسازی ماشینآلات، ارتقای سیستمهای کنترل کیفیت و استفاده از فناوریهای نوین، توانستهاند محصولاتی مطابق با استانداردهای بینالمللی ارائه کنند. تولید کاغذهایی با پروفیل یکنواخت، مقاومت مناسب و قابلیت تبدیلپذیری بالا باعث شده مشتریان منطقه، محصولات ایرانی را به عنوان گزینهای پایدار و مطمئن انتخاب کنند. این ارتقای کیفیت، نقش مهمی در ایجاد اعتماد بلند مدت ایفا کرده است.
یکی از چالشهای اصلی بازارهای منطقه، نوسان تولید در برخی کشورهاست. اما در ایران، افزایش ظرفیت کارخانهها و مدیریت بهتر زنجیره تامین، موجب شده تولید کاغذ فلوتینگ در دورههای متوالی با کمترین نوسان انجام شود. این ثبات در عرضه، امکان برنامهریزی دقیقتر برای واردکنندگان را فراهم میکند و رضایت مشتریان عمده را افزایش میدهد. استمرار تولید و توان پاسخگویی به سفارشهای حجیم، به ویژه برای بازارهایی که به مصرف بالا وابستهاند، اهمیت فراوانی دارد.
قیمت رقابتی کاغذ فلوتینگ ایران در مقایسه با تولیدکنندگان منطقه، یکی از عوامل جدی در جلب مشتریان خارجی است. ترکیب هزینههای تولید مناسب، منابع داخلی مواد اولیه و نبود هزینههای بالای حمل و نقل دریایی باعث شده قیمت نهایی برای خریداران اقتصادیتر باشد. در صنایعی مانند کارتنسازی که حاشیه سود محدود و رقابت بالا است، کاهش بهای تمام شده اهمیت ویژهای دارد و این مزیت هزینهای، ایران را به گزینهای جذاب تبدیل میکند.
با نگاهی به جمع کل صادرات، میتوان گفت صنعت کاغذ ایران در بخش فلوتینگ توانسته است روندی پایدار و روبه رشد را تجربه کند. بازارهای عراق و افغانستان همچنان مقصد اصلی محصولات این صنعت هستند و سهم قابل توجهی از صادرات را به خود اختصاص دادهاند. در کنار این، توسعه صادرات به کشورهای تازه وارد و بازارهای نو ظهور میتواند در ادامه سال فرصتهای جدیدی برای تولیدکنندگان فراهم کرده و نقش مهمی در افزایش درآمد و تثبیت جایگاه ایران در بازارهای بینالمللی ایفا کند. همچنین توجه به نیازهای مشتریان خارجی و ارتقای کیفیت محصولات، میتواند این روند مثبت را مستحکمتر سازد.
۱. کدام کشور بیشترین واردات کاغذ فلوتینگ از ایران را دارد؟
عراق با اختلاف زیاد، بزرگترین واردکننده کاغذ فلوتینگ ایران در سال ۱۴۰۴ بوده است.
۲. روند صادرات در هفت ماهه نخست سال افزایشی بوده یا کاهشی؟
صادرات در ماههای خرداد و مرداد کاهش داشته، اما با رشد شهریور و مهر، روند کلی صعودی ارزیابی میشود.
۳. چرا کاغذ فلوتینگ ایران در کشورهای منطقه محبوب است؟
به دلیل کیفیت مناسب، قیمت رقابتی و نزدیکی جغرافیایی.
۴. آیا امکان افزایش صادرات در ماههای آتی وجود دارد؟
با توجه به رشد تقاضای پاییزی و توسعه بازارهای جدید، بله؛ احتمال افزایش صادرات وجود دارد.
منبع آمار: صنایع سلولزی ایران