در این مقاله ما ابتدا تلاش می کنیم تا به اهمیت بسته بندی مواد غذایی بپردازیم. سپس به سراغ معرفی رایج ترین متریال های مورد استفاده برای تهیه بسته بندی ها می رویم.
پاسخ به این سوال بسیار مهم در سرتاسر جهان که “چرا بسته بندی مواد غذایی مهم است؟” را با ذکر سه دلیل به راحتی می توان پاسخ داد:
- اولین دلیل برای بسته بندی مواد غذایی حفظ آنها از انواع آلودگی های محیطی است.
- دومین دلیل این است که بستهبندی باعث حفظ کیفیت غذا می شود.
- و سومین دلیل جذب مشتری است. زیرا امروزه با توجه به نظرسنجی ها اکثر مشتریان کیفیت غذاها را سریع از روی بستهبندی آن قضاوت میکنند.
پس بسته بندی مواد غذایی در همه دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است.
در ادامه مقاله حاضر ما تلاش می کنیم تا شما مخاطبان عزیز را با دلایل استفاده از بسته بندی های مختلف برای مواد غذایی آشنا نماییم.
1. نگهداری مواد غذایی متریال
- شرکتهای تولیدکننده بستهبندی های مناسب مواد غذایی تحقیقات زیادی را انجام می دهند تا بهترین ایدهها و متریال را برای بستههای مفیدی که میتوانند محصول را در برابر واکنشهای شیمیایی، نور، گرد و غبار محافظت کنند، بدست آورند.
- آنها بسته بندی منحصر به فردی را طراحی میکنند که می تواند برای انواع غذاها مناسب باشد.
- بستهبندی نامناسب مواد غذایی بر کیفیت و طعم محصول تأثیر خواهد گذاشت.
- در صورتی که غذاهای خوب بستهبندی شده عاری از هرگونه آلودگی هستند و این موجب حفظ کیفیت و افزایش عمر مفید یک محصول میشود.
2. حمل و نقل مواد غذایی
- یکی از دلایل بسته بندی مواد غذایی جلوگیری از صدمه دیدن و حفظ کیفیت آنها در حمل و نقل است.
3. تأثیرگذار در دیدگاه خریداران مواد غذایی
- رنگ و سبک بستهبندی موادغذایی نقش مهم و زیادی در تصمیم گیری مصرفکنندگان در خریدشان دارند.
- چون مغز است که به رنگها و طرح ها واکنش نشان می دهد بنابراین رنگ و طرح بسته بندی ها مهم هستند و باید هوشمندانه انتخاب شوند.
- ضمنا هر رنگ پیام و مفهوم خاصی را به طور غیر مستقیم به خریداران منتقل می کند.
- برای مثال می توان گفت:
- بستهبندی سفید سادگی و خلوص را منتقل میکند. دقیقا به همین دلیل برای محصولات لبنی مورد استفاده قرار میگیرد.
- یا بستهبندی نارنجی نشان دهنده انرژی و سرگرمی است و معمولا برای نوشیدنیهای ورزشی و همچنین نوشیدنیهای تابستانی ایده آل است.
- همچنین نکته دیگرتطابق رنگ متریال ها و طعم ها در بسته بندی ها هستند که از اهمیت زیادی برخوردارند.
- مثلا رنگ زرد برای موز و قرمز برای سیب همواره در بسته بندی ها انتخاب می شوند.
4. متمایز کردن برند مواد غذایی
- با توجه به این که صدها محصول در قفسههای مارکتها وجود دارند.
- بسته بندی خاص و مناسب یک برند خاص مواد غذایی توجه مشتری را به خود جلب خواهد کرد و در ذهن مخاطبان، آن محصول را از سایر نمونه های مشابه متمایز خواهد کرد.
5. بسته بندی های مواد غذایی دوستدار محیط زیست
- امروزه همه کسب و کارهای هوشمند دوست دارند، متریال بسته بندی مواد غذایی خود را متناسب و سازگار با محیط زیست و همچنین پیرو شیوههای مدیریت زباله تولید کنند.
- زیرا این نوع بسته بندی ها در سالهای اخیر طرفداران بسیار زیادی را در سرتاسر جهان بدست آورده اند.
- حتی در نظرسنجی های انجام شده نشان داده شده است که جمع کثیری از مردم حاضرند مبلغ بیشتری نیز پرداخت کنند تا محصولاتی را که از این نوع بسته بندی ها استفاده می کنند خریداری کنن.
در ادامه مقاله حاضر به معرفی متریال های مختلف مورد کاربرد در انواع بسته بندی ها از جمله برای بسته بندی مواد غذایی بکار برده می شوند، و ویژگی های آنها می پردازیم.
برای تهیه این نوع بسته بندی ها متریالهای زیادی وجود دارند، ازجمله: شیشه، کاغذ و پلاستیک. هر کدام از این متریال ها ویژگی های خاص خود را دارند و در نتیجه کاربردهای خاص خود را نیز دارند. البته باید بیان کرد که هر متریال مزایا و معایب خودش را نیز دارد.
انواع مختلف بستهبندیها بخاطر ویژگیهای خاصی که دارند از هم متمایز میشوند، تعدادی از ویژگی های خاص آنها عبارتند از:
- مواد سازنده (متریال) آنها،
- نوع طراحی آنها،
- نوع غذای بستهبندی شده در آنها،
- طول عمر و ماندگاری آنها،
- مقاومت آنها در برابر ضربه،
- مقاومت آنها در برابر تابش نور،
- توانایی (متریال) آنها در حفظ دمای مواد غذایی درون آنها،
- سهولت در استفاده از آنها،
- و هزینههای تولید و توزیع آنها.
تعدادی از رایج ترین متریال های مورد استفاده برای تهیه انواع بسته بندی ها عبارتند از:
1. شیشه
مزایای آن عبارتند از:
- مقاوم در برابر حرارت و رطوبت،
- غیرواکنش دهنده با مواد غذایی،
- شفافیت،
- (متریال آنها) قابل استفاده مجدد،
- و قابل بازیافت.
معایب آن عبارتند از:
- شکننده بودن آن،
- حمل دشوار به دلیل سنگین بودن آن،
- حمل دشوار آن به دلیل حجیم بودن آن،
- بالا رفتن هزینه های حمل و نقل،
- بالا رفتن هزینه های انبارداری.
2. آلومینیوم
مزایای آن عبارتند از:
- مقاوم در برابر رطوبت،
- مقاوم در برابرگرما،
- عدم واکنش با گازها،
- سبک وزن،
- (متریال آنها) قابل بازیافت.
معایب آن عبارتند از:
- غیر قابل جوشکاری،
- مقاومت کمتر در برابر ضربه نسبت به سایر متریال ها،
- مدلهای محدود،
- هزینه بالای تولید.
3. قلع
مزایای آن عبارتند از:
- مقاوم در برابر حرارت و آب،
- با دوام،
- قابل بازیافت،
- و آسان در جداسازی در بین زبالهها (مغناطیسی بودن)،
- گزینهای مقرون به صرفهتر از آلومینیوم.
معایب آن عبارتند از:
- به غذاها واکنش نشان میدهد،
- نیاز به در باز کن بر باز کردن آن دارد،
- سنگینتر از آلومینیوم است.
4. فولاد بدون قلع
مزایای آن عبارتند از:
- مقاوم و با دوام،
- مقاوم در برابر حرارت،
- (متریال آنها) قابل بازیافت،
- ارزانتر از قلع.
معایب آن عبارتند از:
- غیر قابل جوشکاری،
- مستعد خوردگی،
- نیاز به در باز کن برای باز کردن آن دارد،
- سنگینتر از آلومینیوم است.
5. کاغذ و مقوا
مزایای آن عبارتند از:
- سبک،
- مقاومت خوب،
- هزینه پایین تولید،
- ساخته شده از منابع تجدیدپذیر،
- (متریال آنها) قابل بازیافت.
معایب آن عبارتند از:
- مستعد رطوبت گرفتگی،
- مانع ضعیفی در برابر نور،
- پاره شدن و آسیب پذیری زیاد آن.
6. پلیاسترها
مزایای آن عبارتند از:
- بسیار قوی،
- مناسب برای بستهبندی مواد غذایی داغ،
- نارسانایی عالی،
- وضوح و شفافیت بالاتر،
- مقاوم در برابر پارگی و یا خرد شدن،
- بازیافت راحت.
معایب آن عبارتند از:
- باقیماندههای متریال آن برای محیطزیست خطرناک است.
7. پلاستیک
مزایای آن عبارتند از:
- انعطافپذیر،
- بسیار مقرون به صرفه.
معایب آن عبارتند از:
- متریال آنها مخرب برای محیط زیست،
- غیر قابل بازیافت،
- یا بازیافت در طول مدت بسیار زیاد.
همواره بستهبندی های پلاستیکی مناسب ترین انتخاب برای محصولات غذایی بوده اند. در ادامه مقاله به معرفی چند نوع پلاستیک و نحوه عملکرد آنها با محصولات غذایی می پردازیم.
1. پلی اتیلن ترفتالات (PETE یا PET )
- پلاستیک سبک،
- دارای خواص ضد ضربه،
- بازیافت ایمن و آسان،
- مناسب به عنوان متریال بسته بندی نوشیدنیها، روغن، آب، سس سالاد و مربا و ژله.
2. پلی اتیلن با چگالی بالا HDPE
- پلاستیکی کم خطر،
- برای بستهبندی شیر ،آب ،غلات و همچنین آب میوه، مناسب است.
3. پلی وینیل کلراید یا PVC
- از نظر بیولوژیکی و شیمیایی مقاوم،
- با این حال، برای پخت و پز یا گرم کردن خطرناک است،
- متریال غیرقابل بازیافت،
- در ساخت بسته بندی مواد غذایی، بطریهای روغن مورد استفاده است.
4. پلیاتیلن کم چگالی یا سبک خطی (LDPE)
- ایده آل برای تهیه کیسههای مواد غذایی،
- ایده آل برای بسته بندی مواد غذایی،
- بطریهای قابل فشرده شدن،
- از بیشتر رزینها ضخیمتر نیست.
- دارای خاصیت مقاومت در برابر حرارت است.
- با وجود ایمنی، قابل بازیافت نیست و میتواند به محیط زیست آسیب برساند.
5. پلی پروپیلن
- معمولاً برای تهیه بستهبندی ماست ،داروها و سس گوجهفرنگی استفاده میشود.
- خاصیت مقاوم بودن در برابر حرارت، آن را قابل استفاده در مایکروویو نیز میکند.
6. پلی استایرن یا استایرن
- برای بسته بندی مواد غذایی مانند فنجانهای یکبار مصرف، کاسه، ظروف غذا و کارد و چنگال پلاستیکی مناسب است.
- با این حال، این نیز عاری از خطر نیست.
- زیرا هنگام تماس با گرما، مواد شیمیایی بالقوه سمی را از خود عبور میدهد.
- بازیافت آن نیز آسان نیست.